VÌ SAO THƯỢNG ĐỈNH MỸ TRIỀU KHÔNG ĐẠT ĐƯỢC THỎA THUẬN?

“Thực ra, tôi không cảm thấy quá bất ngờ với hành động của ông Trump” - GS. Augustine Hà Tôn Vinh nói về kết quả của Hội nghị thượng đỉnh Mỹ - Triều vừa diễn ra tại Việt Nam. GS. Vinh là người Mỹ gốc Việt, ông sống hơn 50 năm ở Mỹ và là thành viên của Đảng Cộng Hòa. Ông cũng từng có 4 năm hoạt động tại Nhà Trắng.

Hội nghị Thượng đỉnh Mỹ – Triều đã không đạt được thỏa thuận, buộc phải kết thúc sớm. Cuộc họp báo của Tổng thống Donald Trump ngay sau đó đã được đẩy lên sớm 2 tiếng, diễn ra vào lúc 14h chiều.

Trước phóng viên quốc tế, Tổng thống Trump cho biết nguyên nhân khiến cho hội nghị không đưa ra được tuyên bố chung là vì Mỹ kiên quyết không dỡ bỏ lệnh trừng phạt. Ông cho biết đây vẫn chưa phải thời điểm phù hợp.

“Tôi đã có thể ký thứ gì đó hôm nay. Nhưng tốt hơn là làm điều đúng đắn thay vì làm nhanh”, ông Trump nói.

Tổng thống Trump đang dùng chiến thuật hoãn binh?

“Chẳng có gì đáng ngạc nhiên ở đây cả”, GS. Hà Tôn Vinh nói. Theo quan sát của ông, nhà lãnh đạo của cả hai nước đã tìm được sự đồng thuận về mục tiêu lớn, là giải trừ vũ khí hạt nhân tại Triều Tiên và dỡ bỏ cấm vận. Sự bất đồng tồn tại là điều tất yếu và sẽ cần thời gian để từng bước giải quyết, nhượng bộ.

GS Hà Tôn Vinh dự báo, lần gặp tới có thể diễn ra vào cuối năm nay hoặc sang đầu năm 2020, trước thời điểm bầu cử Tổng thống Mỹ – tháng 11/2020.

“Đây có thể là chiến thuật kéo dài của ông Trump. Bởi nếu ký kết vào thời điểm nửa cuối năm 2019 hoặc những tháng đầu năm 2020, câu chuyện Triều Tiên sẽ tạo nhiều hiệu ứng tốt đẹp cho quá trình vận động tái cử của ông ta”, ông Vinh nói.

Nếu nhìn theo góc độ này, chính ông Trump, một cách cố tình, đã kéo dài thời gian để một bản thỏa thuận chung giữa Mỹ – Triều chưa được ký kết. Điều này có lợi cho ông ta và nó không mang hàm nghĩa quan hệ hai nước không trở nên tốt đẹp cũng như giấc mơ hòa bình khu vực và thế giới bị phá bỏ.

GS. Hà Tôn Vinh cũng cho biết ở thời điểm hiện tại, Triều Tiên cũng không phải là vấn đề đáng quan tâm của người Mỹ. Người Mỹ chỉ thực sự để ý đến đất nước châu Á này từ cuối năm 2017 khi họ được thông báo vũ khí hạt nhân và tên lửa Triều Tiên có thể đe dọa đến hòa bình nước Mỹ. Đến cuối năm 2018, vấn đề quan tâm hàng đầu của người Mỹ là Trung Quốc. Do vậy, ông Donald Trump hoàn toàn không có áp lực về mặt thời gian trong việc xử lý vấn đề Triều Tiên, vốn là vấn đề tồn đọng nhiều năm, qua các đời Tổng thống khác nhau.

Như trong buổi họp báo chiều nay, ông Trump đã nói rằng một thoả thuận giữa hai nước có thể sẽ đạt được nhưng “hoặc sớm, hoặc có thể mất thời gian hơn”. “Đáng lẽ việc này nên được thực hiện bởi nhiều Tổng thống trước tôi. Tôi không nhằm vào việc đổ lỗi cho chính quyền Obama. Trước chính quyền Obama, trong một thời gian dài cũng không ai làm được điều đó”, ông Trump nói.

Vì vậy, trong tình huống hiện tại, GS Hà Tôn Vinh cho rằng nếu có ký kết được Hiệp định, bản thân ông Trump và Đảng Cộng hòa cũng không có quá nhiều lợi ích. “Nếu ký bây giờ, khoảng thời gian tiếp theo trước thời kỳ bầu cử chả còn gì nữa”, ông nói và dự đoán điểm rơi có thể là từ tháng 1 đến tháng 2 năm 2020. “Nó sẽ thổi bùng ngọn lửa ủng hộ ông Trump vì uy tín đàm phán của ông ta”, ông Vinh nhận định.

Trump vẫn rất cần mảnh ghép triều tiên

Theo ông Vinh, dù nhiều người nghĩ rằng Tổng thống Trump chỉ muốn “khư khư với nước Mỹ” nhưng thực ra không phải. “Ông ta nhấn mạnh phải làm nước Mỹ mạnh trở lại rồi đến vai trò đầu tàu của thế giới. Trump vẫn muốn chứng tỏ nước Mỹ là nhà lãnh đạo“, ông Vinh nói.

Mặt khác, nếu nhìn về phía Mỹ, hiện họ đang tốn kém rất nhiều tiền bạc cho việc nuôi quân tại Nhật Bản, Hàn Quốc. Giả sử khả năng chiến tranh không còn, họ sẽ tiết kiệm được ngân sách.

Do vậy, câu chuyện Triều Tiên một khi được giải quyết, nhiều khả năng ông Donald Trump, ông Kim Jong Un thậm chí cả ông Moon Jea-in sẽ được trao giải Nobel Hoà bình.

Đây sẽ là mảnh ghép hoàn chỉnh cho bức tranh của Trump: công ăn việc làm trở về, thâm hụt thương mại giảm… Nhờ đó, ông ta cũng sẽ có khả năng thắng cử cao hơn vào nhiệm kỳ sau.

Một Tổng thống, thường thì trong 1 – 2 năm đầu, họ sẽ lo chuyện đối nội, 2 năm sau, họ sẽ tính toán các chính sách, đường hướng phục vụ cho việc tái đắc cử. Hầu hết các Tổng thống đều muốn mình giữ Nhà Trắng trong hai nhiệm kỳ. Điều này không chỉ cho bản thân mà cho cả Đảng của họ.

Nên về cơ bản, ông Vinh nhấn mạnh Tổng thống Donald Trump sẽ không từ bỏ câu chuyện Triều Tiên. Nhưng như phân tích của ông, ông Trump sẽ lựa chọn thời điểm để “chốt deal”.

Tổng thống với tư duy nhà buôn

“Ông ấy là một nhà buôn. Mua gì thì mua nhưng phải đạt được mục đích mua thấp, bán cao để có được lợi nhuận”, ông Hà Tôn Vinh nhận xét. Điều này ông đã rút ra được kể từ lần gặp đầu tiên với ông Trump năm 2007, khi Trump vẫn chỉ là một nhà tài phiệt.

“Trump kinh doanh rất nhiều thứ, bất động sản, truyền hình và các cuộc thi Hoa hậu (Hoa hậu hoàn vũ, hoa hậu thanh thiếu niên và hoa hậu Mỹ). Hoa hậu chính là lý do khiến tôi gặp ông ta”, ông Vinh nói “nhờ vậy mà tôi cũng có vài lần tiếp xúc với tỷ phú Trump”.

Theo ông Vinh, Trump là người bộc trực với kiểu ăn nói mạnh mẽ và thẳng thắn, đi trực diện vào vấn đề. Trump không thích cách nói hoa mỹ dài dòng, ông ta rất bận rộn, vì vậy, hãy bỏ qua khâu chào hỏi, đi thẳng vào cốt lõi câu chuyện và giải quyết chúng.

Trump là người người rất thực dụng. Ông ta là người làm ăn, nói nôm na là kiểu mua qua bán lại nên chỗ nào có lợi thì ông ta làm, miễn là không vi phạm pháp luật. Một người kinh doanh giỏi như Trump thì sẽ luôn nhìn vào lợi ích. Nhưng mở rộng ra thì lợi ích đó không chỉ cho ông ta mà còn cho gia đình, cộng đồng nơi ông ấy sinh sống.

Ông Trump cũng là người rất biết nắm lấy thời cơ cho bản thân. Vị tỷ phú này đã từng muốn ra tranh cử Tổng thống hai lần trước đó vì ông ta tin rằng nước Mỹ đang gặp nhiều khó khăn, khủng hoảng. Ông ta cảm thấy chính phủ làm việc không hiệu quả, người dân không được đúng thứ họ đáng hưởng, từng đồng thuế bị phung phí…

“Nhưng có lẽ đó chưa phải thời điểm dành cho Trump nên ông ta rút lui và chờ đợi cơ hội xuất hiện vào năm 2016”, ông Vinh nói.

“Khi ông ấy đi vào tiến hành tranh cử năm này, tôi cũng có tham gia hỗ trợ, vận động ở nhóm những người châu Á. Trump đã tiến ra trước người dân Mỹ với khẩu hiệu: Làm cho nước Mỹ vĩ đại trở lại”.

Trump rất hiểu dân chúng Mỹ cần gì!

Trước dân chúng Mỹ đã quá chán ngán những nhà lãnh đạo mang dáng vẻ đạo mạo và nói những lời hay ý đẹp, ông Trump xuất hiện và thẳng đuột: “Đã đến lúc phải cứng rắn để khôi phục sự vĩ đại của nước Mỹ”.

Ông ta nhấn mạnh rằng nước Mỹ đang bị nhạo báng, bị đẩy vòng quanh, bị bất kính và bị đối xử tàn tệ. Ông cũng đổ lỗi cho Tổng thống lúc đó là Barack Obama về những thất bại này.

“Chúng ta không đủ sức chịu đựng đống bừa bộn này thêm 4 năm nữa. Tương lai của con cháu chúng ta đang lâm nguy và chúng ta phải vì chúng mà khắc phục chuyện này”, ông nói.

Ông Trump đưa ra 4 chính sách nhằm giải quyết vấn đề của nước Mỹ gồm đưa việc làm về với người Mỹ, giảm thâm hụt thương mại, chặn dòng người nhập cư đe dọa hệ thống an sinh của người Mỹ và từ chối việc làm “người bảo vệ” không công cho các quốc gia khác.

“Vị tỷ phú này quan niệm đất nước Mỹ trước hết của người dân Mỹ, có nghĩa là túi tiền của họ được đảm bảo, họ không thể bị phương hại ngay trên quê nhà mình. Thực ra ý tưởng này rất bình thường, giống như chúng ta vậy. Chúng ta không thể nào chấp nhận được việc làm của mình bị mất qua tay người khác, nhà của chúng ta có kẻ có khả năng là khủng bố đi vào tự do, tiền của, đồ ăn thức uống của chúng ta phải trao tặng miễn phí cho hàng tá người…”, ông Vinh nói.

Ông Vinh cho biết người Mỹ có “trí nhớ rất kém, chỉ biết hôm nay”. Nghĩa là họ chỉ quan tâm đến những lợi ích sát sườn như là túi tiền, như là kế sinh nhai hay an toàn. “Dân Mỹ họ cũng thực dụng chả kém, bản chất như thế. Họ không quan tâm việc Tổng thống của họ thuộc Đảng nào”.

Chính bởi vậy, ông Trump cần Triều Tiên phải rơi đúng thời điểm, phải thực sự trở thành bước đệm cho Trump.

Nguồn: Trí thức trẻ